Co z rentą wdowią? Premier Donald Tusk zabrał głos, jest decyzja rządu

Spis treści

1. Renta wdowia - rząd podjął decyzję
2. Renta wdowia - na czym polega projekt?
3. Emerytura po zmarłym małżonku - jak dziś wygląda sytuacja?
4. Renta wdowia - kiedy wejdzie w życie?

Renta wdowia - rząd podjął decyzję

- Renta wdowia - nazwa projektu brzmi smutno, bo wiadomo, że chodzi o sytuację życiową, w której mąż, żona odchodzą, i często wiąże się to z dramatyczną sytuacją tego, który zostaje ze swoją niską emeryturą. Kiedy byli we dwoje, byli w stanie zapłacić czynsz i przeżyć miesiąc - powiedział na wstępie Donald Tusk.

Jak dodał, trudna sytuacja wielu osób po śmierci małżonka była powodem, dla którego pojawiła się intencja wprowadzenia renty wdowiej. - To oczywiście nigdy nie będzie rekompensowało straty, ale z całą pewnością pozwoli tym wszystkim, którzy w takiej sytuacji się znaleźli, przetrwać pod względem finansowym te najtrudniejsze momenty - zaznaczył premier.

Następnie głos zabrała ministra Dziemianowicz-Bąk, która przekazała, że rząd poprze obywatelski projekt ustawy w sprawie renty wdowiej. - Troszczymy się o najsłabszych i realizujemy obietnice. Przypominam, że w umowie Koalicji 15 października było zawarte wsparcie osoby starszej po śmierci małżonka. Przyjęcie pozytywnego stanowiska rządu wobec projektu obywatelskiego, wskazanie realistycznych możliwych uwarunkowań dojścia do realizacji tego świadczenia, jest dowodem na to, że nie rzucamy słów na wiatr - powiedziała szefowa MRPiPS.

Renta wdowia - na czym polega projekt?

Obywatelski projekt w sprawie wprowadzenia renty wdowiej powstał z inicjatywy ponad 20 organizacji, w tym Porozumienia Ogólnopolskiego Związku Zawodowego oraz z udziałem Lewicy. Dotyczy on nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Pod tym rozwiązaniem podpisało się ponad 200 tys. obywateli.

W projekcie ustawy zaproponowano, aby owdowiała osoba mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 procent renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia.

Emerytura po zmarłym małżonku - jak dziś wygląda sytuacja?

Obecnie w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Dlatego po śmierci małżonka osoba owdowiała może zachować swoją emeryturę albo z niej zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym.

Renta wdowia - kiedy wejdzie w życie?

Rząd chce, aby ustawa w sprawie tzw. renty wdowiej weszła w życie 1 stycznia 2025 r. Wówczas wypłaty świadczeń na nowych zasadach rozpoczęłyby się 1 lipca 2025 r. Przez pierwsze półtora roku wypłacane miałoby być 15 proc. drugiego świadczenia, a potem 20 proc.

W projekcie obywatelskim zaproponowano, by dojście do pułapu 50 proc. świadczenia było stopniowe - najpierw byłoby to właśnie 15 proc. tego drugiego świadczenia, potem 20 proc. i docelowo połowa. W komunikacie po wtorkowym posiedzeniu Rady Ministrów poinformowano, że regulacja powinna być dalej procedowana. Rząd zadeklarował jednocześnie współdziałanie w uzupełnieniu projektu i wypracowaniu jego ostatecznego kształtu.

Głównym celem nowych przepisów jest zapobieżenie degradacji ekonomicznej gospodarstw seniorów wskutek śmierci małżonka. "W ocenie Rady Ministrów pełna i właściwa realizacja tego celu wymaga doprecyzowania kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej, które mogą skorzystać z reguły zbiegu, która przewidziana jest w projekcie. Dotyczy to także rozważenia ostatecznego kształtu limitu podlegających wypłacie świadczeń w zbiegu tak, aby z rozwiązania mogły korzystać przede wszystkim osoby starsze, w stosunku do których zachodzi rzeczywiste ryzyko degradacji ekonomicznej gospodarstwa domowego wskutek śmierci małżonka" - czytamy w stanowisku rządu. Stąd też - jak dodano - kwota pobieranych świadczeń nie będzie mogła być wyższa niż trzykrotność najniższej emerytury.

W ocenie rządu, projekt powinien wejść w życie od 1 stycznia 2025 r. z zastrzeżeniem, że nabycie prawa do korzystania ze świadczeń według reguły zbiegu i wypłata świadczeń na jej podstawie byłaby od 1 lipca 2025 r. W komunikacie podkreślono, że rozwiązanie to jest konieczne, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych i inne organy emerytalno-rentowe mogły odpowiednio przygotować się do wykonywania tego zadania.

Zdaniem rządu niezbędne jest również zaktualizowanie tzw. kroczącego modelu dochodzenia do ostatecznej, docelowej wysokości drugiego podlegającego wypłacie świadczenia w zbiegu. "Model ten musi uwzględniać z jednej strony potrzebę realizacji celów projektu, a z drugiej możliwości finansowe budżetu państwa, Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego" - wskazano w komunikacie.

W rządowym stanowisku zaproponowano, aby drugie świadczenie wypłacane było w okresie od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. w wysokości 15 proc. i od 1 stycznia 2027 r. w wysokości 25 proc.

Rząd poinformował także o skutkach finansowych wejścia w życie projektu. Koszt wprowadzenia tego rozwiązania wyniesie w 2025 r. - od 3,2 mld do 4,2 mld; w 2026 r. - od 6,7 mld do 9 mld; w 2027 r. - od 11,9 mld do 15,8 mld - w zależności od tego, czy z uprawnienia skorzystałoby 7 proc. czy 100 proc. jego możliwych beneficjentów.

"Ponadto kształtowanie wysokości drugiego świadczenia pozostającego w zbiegu musi być traktowane jako instrument polityki społecznej, który służy zapobieżeniu zjawisku degradacji ekonomicznej gospodarstw emerytów i rencistów wskutek śmierci małżonka, oraz być rozpatrywane w szerszym kontekście sytuacji społeczno-ekonomicznej osób starszych. Dlatego w 2028 r. Rada Ministrów dokona weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu, aby ocenić możliwość i zasadność jego podwyższenia" - podkreślono w komunikacie.

Obywatelski projekt ws. renty wdowiej jest obecnie po pierwszym czytaniu w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która pod koniec czerwca poparła go jednogłośnie.

Najmniejsze powierzchniowo miasta w województwie mazowieckim - zobacz zdjęcia: