Dwa białe budynki na placu w Warszawie
Przejeżdżając przez tętniący życiem, pełen ludzi i aut plac Unii Lubelskiej w Warszawie bardzo łatwo jest przeoczyć dwie identyczne budowle wzniesione po przeciwnych stronach ulicy Puławskiej. Z dzisiejszej perspektywy mogą wyglądać jak małe pawilony handlowe, czy - nieco większe od standardowych - kioski. Jednak dwa białe budynki odgrywały niegdyś w historii swoją niebagatelną rolę.
To właśnie w tych obiektach, wzniesionych w latach 1816-1818 według projektu Jakuba Kubickiego znajdowały się tzw. rogatki mokotowskie. Stanowiły one swego rodzaju punkt graniczny przy wjeździe do miasta (wówczas granica Warszawy biegła właśnie przez dzisiejszy plac Unii Lubelskiej); w jednym z nich dyżurowali funkcjonariusze miejskiej policji, a w drugim poborca podatkowy, który przyjmował opłaty za wjazd do miasta.
W 1965 roku oba budynki zostały wpisane do rejestru zabytków.
Dzieje warszawskich rogatek
Choć współczesne miasta mają zupełnie inny charakter, to jeszcze w nie tak odległej przeszłości wjazd do nich był ściśle obwarowany, co miało m.in. swoje uzasadnienie handlowe. Pod koniec XVIII wieku w obecnych granicach Warszawy funkcjonowało aż 10 rogatek usytuowanych przy wjazdach miasta od każdej strony. Były to: Rogatki Belwederskie, Czerniakowskie, Jerozolimskie, Wolskie, Powązkowskie, Marymonckie, Grochowskie, Ząbkowskie, Golędzinowskie i - wspomniane wyżej - Mokotowskie.
Do czasów współczesnych zachowały się jedynie budynki rogatek Mokotowskich i Grochowskich (można je podziwiać na Pradze-Południe, tuż obok Fabryki i Muzeum Wedla, czyli jednej z najpopularniejszych nowych atrakcji w stolicy).
Obecnie Rogatki Mokotowskie oczywiście nie pełnią już swojej roli, stanowiąc wręcz niezauważalny symbol linii granicznej między dwoma warszawskimi dzielnicami: Śródmieściem i Mokotowem. Mimo to klasycystyczne budynki nadal są wykorzystywane: w jednym mieści się mała, japońska restauracja, w drugiej znajdowało się Muzeum Sue Ryder, czyli brytyjskiej działaczki charytatywnej wspierającej m.in. Polaków w czasie II wojny światowej.
Zobacz, jak prezentują się niepozorne budynki Rogatek Mokotowskich:
