Historia

Jak wyglądał Pałac Saski przed wojną? Przywołuje ogromny sentyment

2024-04-09 20:54

Pałac Saski przetrwał blisko trzy stulecia. Ikona warszawskiej architektury przedwojennej zniknęła w 1944 r. przez niszczycielskie działania niemieckiego okupanta. Do ostatnich dni funkcjonowania Pałac Saski zmieniał się kilkukrotnie. Jak wyglądał w tym burzliwym czasie?

Pałac Saski przed wojną. Jak się prezentował w czasach swojej świętości? Zdjęcia

Po burzliwych latach I Wojny Światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości Pałac Saski nareszcie przeszedł w ręce właściwych właścicieli. W dwudziestoleciu międzywojennym blisko 300-letni obiekt najpierw przyjął funkcję wojskową. Znajdował się w nim Sztab Generalny Wojska Polskiego. W związku z tym przed pałacem usytuowano pomnik księcia Józefa Poniatowskiego.

Z kolei w 1925 r. pod kolumnadą w centralnym punkcie pałacu wbudowano Grób Nieznanego Żołnierza. Trzy lata później zmieniono nazwę placu saskiego na plac Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Od lat 30. XX wieku Pałac Saski miał innego zarządcę. W pięknym budynku mieściła się siedziba Biura Szyfrów. To właśnie dzięki jego załodze, szczególnie Marianowu Rejewskiemu, Jerzemu Różyckiemu oraz Henrykowi Zygalskiemu udało się złamać kod Enigmy.

Podczas II wojny światowej budynek przejął sztab hitlerowski. Pałac Saski zajmował Wehrmacht, a Pałac Brühla był siedzibą gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwika Fischera. W 1940 r. nazwę placu zmieniono na Adolf Hitler Platz.

Odbudowa Pałacu Saskiego. Kiedy nastąpi?

Już od co najmniej 2018 r. mówi się o odbudowie historycznego Pałacu Saskiego. Obiekt wraz z Pałacem Brühla oraz kamienicami przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 miałyby powrócić do swojej niezmienionej postaci z sierpnia 1939 r.

Uroczyste podpisanie ustawy przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie przez Prezydenta RP nastąpiło 15 sierpnia 2021 r. W tym roku udało się rozstrzygnąć konkurs architektoniczny oraz rozpocząć pierwsze prace badawcze na tym terenie. Archeologom udało się odkryć niesamowite skarby, a nawet nieznane dotąd tunele.

Inwestycja według planu ma zostać zakończona w 2030 r. Tak ma wyglądać nowy Pałac Saski: