Remont linii średnicowej w Warszawie - data, co się zmieni, planowane prace

Spis treści

1. Linia średnicowa w Warszawie - co to za miejsce? Funkcja, rola
2. Kolejowa linia średnicowa w Warszawie - historia
3. Remont linii średnicowej w Warszawie - kiedy ruszą pracę? Data rozpoczęcia
4. Remont linii średnicowej w Warszawie - przebudowa dworca Warszawa Zachodnia
5. Remont linii średnicowej w Warszawie - dworzec Warszawa Główna
6. Remont linii średnicowej w Warszawie - Warszawa Ochota
7. Remont linii średnicowej w Warszawie - prace w tunelu średnicowym
8. Modernizacja linii średnicowej w Warszawie - czy będzie remont Dworca Centralnego?
9. Remont linii średnicowej w Warszawie - co z palmą na rondzie de Gaulle'a? Nowa stacja Warszawa Nowy Świat
10. Remont linii średnicowej w Warszawie - nowa stacja Warszawa Solec. Likwidacja dworca Warszawa Powiśle
11. Remont linii średnicowej w Warszawie - remont mostu średnicowego
12. Remont linii średnicowej w Warszawie - przebudowa dworca Warszawa Wschodnia
13. Jak pojadą pociągi w czasie remontu linii średnicowej?
14. Remont linii średnicowej w Warszawie - koszt

Linia średnicowa w Warszawie - co to za miejsce? Funkcja, rola

Linia średnicowa w Warszawie to główny szlak połączeń kolejowych w stolicy Polski. Biegnie ona przez sam środek miasta, ale aby nie powodować utrudnień główna jej część ukryta jest w podziemnym tunelu o długości 2300 metrów. Rozpoczyna się on na wysokości ulicy Towarowej na Ochocie, a kończy na śródmiejskim Powiślu, tuż za przystankiem kolejowym Warszawa Powiśle. Na wysokości ulicy Marszałkowskiej tunel przecina leżącą poniżej linię warszawskiego metra M1.

Cała linia średnicowa łączy zaś dworce: Warszawa Zachodnia, Warszawa Centralna i Warszawa Wschodnia. Dodatkowa linia dzieli się na dwa pomniejsze szlaki kolejowe: jeden do obsługi pociągów regionalnych i lokalnych, drugi - dalekobieżnych.

Kolejowa linia średnicowa w Warszawie - historia

Budowa kolei i tunelu średnicowego w Warszawie była jednym z głównych wyzwań stolicy odrodzonej z zaborów Polski. Po latach prac linię udało się otworzyć 2 września 1933 roku.

Centralnym punktem linii był nowoczesny budynek Dworca Głównego, który zastąpił pamiętający czasy początków kolei gmach Dworca Wiedeńskiego. Dworzec Główny jednak nie został w pełni ukończony przed wojną i w takiej niepełnej formie funkcjonował przez okres okupacji niemieckiej.

W czasie powstania warszawskiego linią średnicową biegł front działań zbrojnych. Miejsce to zostało uszkodzone, a po wojnie celowo zniszczone przez Niemców (wraz z Dworcem Głównym).

Po wojnie podjęto decyzję o odbudowie linii średnicowej, co stało się faktem już w 1949. Rolę centralnego dworca Warszawy pełniła Warszawa Główna przy ulicy Towarowej. W latach 60. przeniesiono ciężar obsługi połączeń dalekobieżnych do nowego, prowizorycznego przystanku Warszawa Centralna zlokalizowanego pomiędzy ulicami Emilii Plater i Marchlewskiego (obecnie al. Jana Pawła II), a więc nieopodal historycznej lokalizacji Dworca Głównego.

Ostatecznie w 1975 roku Warszawa Centralna zyskała imponujący jak na tamte czasy budynek dworcowy i stała się głównym dworcem miasta, spinającym niejako linię średnicową.

Remont linii średnicowej w Warszawie - kiedy ruszą pracę? Data rozpoczęcia

Od lat mówi się o potrzebie generalnego remontu linii średnicowej, która - licząc od powojennej odbudowy  - ma już 75 lat.

Data startu prac była wielokrotnie przekładana - w październiku 2024 roku poinformowano, że nastąpi potężne opóźnienie w tym zakresie. Ministerstwo Infrastruktury planuje remont linii średnicowej dopiero po roku 2030.

Poprzedni zarząd PKP Polskich Linii Kolejowych jeszcze w 2023 roku twierdził, że zgodnie z planem zakończenie remontu istniejącej linii średnicowej powinno nastąpić już w 2029 roku. Tymczasem teraz okazało się, że dopiero rok po tym terminie remont ma szansę wystartować. 

Remont linii średnicowej w Warszawie - przebudowa dworca Warszawa Zachodnia

Odległa perspektywa remontu linii średnicowej nie oznacza, że niektóre jej prace już nie trwają. Tak jest na przykład z dworcem Warszawa Zachodnia, którego gruntowna modernizacja trwa już od 2020 roku i powoli zmierza do końca. Planowana data zakończenia prac w tym miejscu to drugi kwartał 2025 r.

Był to bardzo ważny krok naprzód, bo stan techniczny dworca Zachodniego daleki był od współczesnych standardów, a wielu warszawiaków postrzegało go jako najbrzydszą stołeczną stację kolejową. Obecnie prezentuje się ona zupełnie inaczej.

Remont linii średnicowej w Warszawie - dworzec Warszawa Główna

Elementem modernizacji linii jest też "odrodzenie" dworca Warszawa Główna, który od momentu pozbawienia statusu centralnego przystanku kolejowego w stolicy w latach 60. począł gwałtownie tracić na znaczeniu. Od 1997 roku nie kursowały już stamtąd żadne pociągi, a infrastruktura kolejowa była demontowana.

Ten stan rzeczy udało się powstrzymać dopiero w marcu 2021 roku, gdy Warszawa Główna wróciła do łask i znów z odnowionej stacji poczęły jeździć liczne pociągi.

Remont linii średnicowej w Warszawie - Warszawa Ochota

Remont czeka również przystanek Warszawa Ochota, który to ulegnie modernizacji a na placu Zawiszy nad torami powstanie nowy plac miejski. Zachowane zostaną jednak charakterystyczne elementy obecnej wizualnej identyfikacji tego miejsca.

Remont linii średnicowej w Warszawie - prace w tunelu średnicowym

Głównym zadaniem remontowym będzie modernizacja tunelu linii średnicowej. Można zakładać, że spowoduje to ogromne utrudnienia w centrum stolicy. Tunel biegnie bowiem częściowo pod Alejami Jerozolimskimi, czyli główną arterią stolicy.

Aby zobrazować sobie planowane prace warto odwołać się do słów prezydenta stolicy Rafała Trzaskowskiego z początku 2024 roku:

- Między placem Zawiszy a Powiślem będzie wielki wąwóz - mówił wtedy prezydent. Po remoncie aleje Jerozolimskie mają ulec znaczącej metamorfozie - przede wszystkim ulegną zwężeniu i dostosowaniu do współczesnych wymogów ekologicznych.

Najpoważniejszą zmianą ma być likwidacja systemu przejść podziemnych pod rondem Dmowskiego i zastąpienie ich przejściami naziemnymi. Z kolei samo rondo również zniknie - zastąpi je zwykłe skrzyżowanie Alei Jerozolimskich i ulicy Marszałkowskiej.

Dodatkowo ma powstać podziemny łącznik pomiędzy peronami stacji PKP Śródmieście i M1 Centrum. W ścisłym centrum Warszawy szykuje się więc prawdziwa rewolucja.

Modernizacja linii średnicowej w Warszawie - czy będzie remont Dworca Centralnego?

Jeśli chodzi o Dworzec Centralny, to w związku z faktem, że jest to obiekt zabytkowy nie zostanie on przebudowany. Planowane są jedynie prace naprawcze w środku obiektu. Wielka rewolucja warszawskiej linii średnicowej ominie więc główną stołeczną stację kolejową. 

Remont linii średnicowej w Warszawie - co z palmą na rondzie de Gaulle'a? Nowa stacja Warszawa Nowy Świat

Zmiany nie ominą również ronda de Gaulle'a. Ma pod nim powstać przystanek PKP Warszawa Nowy Świat. Poza tym rondo ze słynną palmą również straci status ronda i przemieni się w zwykłe skrzyżowanie.

W związku z tym palma będzie musiała zostać przesunięta - zniknie ze środka ulicy i trafi przed pobliski Pomnika Partyzanta.

Remont linii średnicowej w Warszawie - nowa stacja Warszawa Solec. Likwidacja dworca Warszawa Powiśle

Poza stacją Warszawa Nowy Świat na linii średnicowej powstanie po remoncie jeszcze jeden lokalny przystanek kolejowy. Stacja PKP Warszawa Solec zaplanowana została na wysokości Wisłostrady, tuż przy Bulwarach Wiślanych. Pozwoli to pojechać nad rzekę pociągiem.

Jednak dwie nowe stacje nie pojawią się w zamian za nic - ich kosztem zlikwidowana ma zostać stacja  PKP Warszawa Powiśle. Sam budynek stacji - wpisany do rejestru stołecznych zabytków - ma jednak pozostać, z tym że nie będzie już pełnił swej dotychczasowej roli.

Remont linii średnicowej w Warszawie - remont mostu średnicowego

Przemianę przejdzie też stołeczny kolejowy most średnicowy, który pozostaje w złym stanie technicznym i odbiega od współczesnych standardów tego typu budowli. Nie rozstrzygnięto jeszcze, jaki kształt przybierze nowa przeprawa, trwają prace w tym temacie.

Remont linii średnicowej w Warszawie - przebudowa dworca Warszawa Wschodnia

Ogromna przemiana nie ominie także stacji końcowej linii średnicowej, czyli dworca Warszawa Wschodnia. Prace mają tu się rozpocząć już w 2026 roku.

Wstępne wizualizacje zakładają stworzenie wspólnych zadaszeń nad peronami oraz instalację nowych wind oraz schodów ruchomych na perony. Dworzec Wschodni ma zostać gruntownie zmodernizowany.

Jak pojadą pociągi w czasie remontu linii średnicowej?

Planowane prace na linii średnicowej spowodują rzecz jasna bardzo duże utrudnienia nie tylko dla kierowców i pasażerów stołecznej komunikacji miejskiej, ale i dla podróżujących pociągami. Jak poprowadzony będzie ruch w czasie prac? Według wstępnych informacji pociągi dalekobieżne mają być przekierowane na linię obwodową, przez stację Warszawa Gdańska. Z kolei połączenia lokalne i regionalne pomoże rozładować stacja Warszawa Główna.

Remont linii średnicowej w Warszawie - koszt

Nie są znane dokładne koszty realizacji tej inwestycji. Według niektórych wyliczeń cały proces remontu linii średnicowej i stacji znajdujących się na jej trasie pochłonąć może co najmniej 8 miliardów zł. Część pokryją Fundusze Europejskie.

Tak zmieni się dworzec Warszawa Wschodnia - zobacz zdjęcia: