Tak wygląda powstające Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Byliśmy w środku

Trwa budowa nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Przed Pałacem Kultury i Nauki stanął długi na ponad 100 metrów i wysoki na 26 biały gmach. Oficjalne otwarcie tej niezwykłej instytucji zostało zaplanowane na drugą połowę 2024 roku, jednak udało nam się wejść tam już teraz. W środku nadal intensywnie działają pracownicy firmy WARBUD S.A., która jest odpowiedzialna za wcielenie w życie projektu przygotowanego przez nowojorską firmę architektoniczną Thomas Phifer and Partners we współpracy z pracownią APA Wojciechowski. Jednakże znaczna część wnętrza jest już gotowa i nawet w nieostatecznej formie robi ono duże wrażenie.

Nowa siedziba MSN jest położona na zachodniej stronie ulicy Marszałkowskiej i ma około 20 tys. metrów kwadratowych. Łącznie instytucja będzie dysponowała aż czterema kondygnacjami nadziemnymi i dwoma podziemnymi, pomiędzy którymi goście będą poruszali się imponującą otwartą klatką schodową lub windami. Na parterze, gdzie będzie można dostać się wejściem od ulicy Marszałkowskiej oraz od strony Pałacu Kultury i Nauki, znajdzie się foyer wejściowe, audytorium, przestrzeń edukacyjno-wykładowa, galeria ekspozycji czasowej, sklep z książkami oraz pamiątkami, a także kawiarnia. Lokal gastronomiczny będzie obsługiwany przez zewnętrzną firmę, która zostanie wyłoniona za pomocą przetargu. Zostanie on oddzielony od muzeum, dzięki czemu będzie mógł funkcjonować nawet po zamknięciu instytucji.

Nowa siedziba Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w środku

Jak tłumaczy Józefina Bartyzel z Muzeum Sztuki Nowoczesnej podczas oprowadzania po budynku, parter muzeum ma być otwarty dla wszystkich i wejście tam będzie darmowe. Wszystko po to, by zachęcić mieszkańców do odwiedzania nowej siedziby MSN, ma ona bowiem być nie tylko galerią sztuki, ale także przyjemnym miejscem do spędzania wolnego czasu. Przyjazność tej przestrzeni ma podkreślać fakt, że będzie ona widoczna z zewnątrz, dzięki przeszkleniom na całej wysokości tej kondygnacji.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej będzie otwarte dla wszystkich

W nowej siedzibie MSN mile widziani będą nie tylko turyści oraz mieszkańcy Warszawy, ale również organizacje społeczne oraz artyści. Muzeum Sztuki Nowoczesnej planuje udostępniać część pokaźnej przestrzeni budynku na ich potrzeby.

"Jako instytucja dobrze wiemy, jak to jest, gdy nie ma się stałej siedziby, dlatego mając dużą i piękną siedzibę chcemy wesprzeć te instytucje, które jeszcze nie mają swoich miejsc. [...] Myślimy o tym muzeum jako o zasobie społecznym, zasobie dla publiczności, dla szkół, grup sąsiedzkich. Będzie ścieżka formularza, przez który będzie można się zgłosić. Będzie rada, która będzie rekomendowała, które zgłoszenia przyjąć i będziemy po prostu dzielić się tym budynkiem" - mówi Józefina Bartyzel z Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Jak wygląda wnętrze MSN w Warszawie? Mamy zdjęcia

Przestrzenie wystawowe w budynku znajdą się na pierwszym i drugim piętrze i będą usytuowane wzdłuż centralnej otwartej klatki schodowej. Na tych kondygnacjach umieszczone zostaną po dwa zespoły galerii. Będą one miały łączną powierzchnię ponad 4500 metrów kwadratowych. Dla porównania w obecnej siedzibie MSN nad Wisłą instytucja ma do dyspozycji 600 metrów kwadratowych na wystawy. Wszystkie przestrzenie wystawowe, podobnie jak cały budynek, są białe i pozbawione ornamentów. Szczególne wrażenie robi tzw. Galeria Monumentalna, której nazwa rzeczywiście została nadana trafnie.

"Ten budynek ma być neutralnym tłem dla sztuki. On jest biały, bez zdobień, bez ornamentów i gzymsów, żeby te dzieła mogły pracować jako sztuka. [...] Sale galeryjne mają różne wysokości albo okna nieduże w różnych miejscach, żeby móc ja aranżować tak, by można było wydobywać sztukę z różnych dzieł" - mówi Józefina Bartyzel z Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej powstaje nad stacją metra

Na półpiętrze nowego MSN przy Marszałkowskiej znajdą się biura administracji muzeum. Atrakcji dla zwiedzających nie zabraknie również w podziemiach. To tam ulokowane zostanie kino z widownią mieszczącą 150 osób. Oprócz tego na pierwszej kondygnacji podziemnej zaplanowano stworzenie przestrzeni edukacyjnej, pracowni konserwatorskiej, magazynów, zaplecza kawiarni i pomieszczeń technicznych. Z kolei jeszcze niżej znajdą się pomieszczenia do przechowywania i konserwacji dzieł sztuki, doki rozładunkowe oraz pozostałe przestrzenie techniczne.

Jak opowiada Józefina Bartyzel, muzeum jest budowane tuż nad techniczną stacją metra, co dla budowniczych było dużym wyzwaniem.

"Wyzwaniem ogromnym tego projektu było to, żeby móc postawić ciężki betonowy budynek na stacji metra i żeby nic się nie wydarzyło, bo nikogo nie było na to stać finansowo oraz emocjonalnie. Tutaj odbył się duży proces badawczy i technologiczny z Politechniką Warszawską. Kiedy zaczęło się zdejmowanie warstw ziemi ze stacji metra, to budynek na zasadzie ciśnienia odbijał do góry, więc żeby nie było tak, że on wyjedzie, albo pokruszą się w nim ściany, to trzeba było monitorować prace ciśnień i odpowiednio go dociążyć. Był taki moment, gdy robiliśmy odwierty, że margines błędu wynosił 0 milimetrów. Pomiędzy dołem naszych prac, a górą stropu metra były 2 metry. Rzeczywiście są takie miejsca, gdzie można wejść w przestrzeń techniczną, zajrzeć i zobaczyć dach metra" - mówi Józefina Bartyzel.

Prawie 60% całej budowli znajduje się nad tunelami i stacją podziemnej kolei. Ze względu na taką bliskość budynek MSN będzie żył w pewnej symbiozie z warszawskim metrem. Jego pracownicy będą mieli wyjście ewakuacyjne prowadzącego do nowej siedziby instytucji. Ponadto muzeum ma również odzyskiwać ciepło z infrastruktury znajdującej się pod jego powierzchnią.

Studio Eksperymentalne Polskiego Radia zostanie odtworzone w MSN

W rosnącym przy Marszałkowskiej budynku znajdzie się również miejsce dla Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, które zostanie zlokalizowane nieopodal przestrzeni edukacyjnych. To przedsięwzięcie sięgające swoją historią końca stalinizmu. Istniało ono od 1957 do 2004 roku w słynnym „Czarnym pokoju” zaprojektowanym przez Zofię i Oskara Hansenów, w gmachu Polskiego Radia przy ulicy Malczewskiego. Przez ten czas swoje utwory realizowali tam wybitni muzycy tacy jak m.in. Andrzej Dobrowolski, Bogusław Schaeffer czy Włodzimierz Kotońs. Teraz zostanie ono odtworzone w MSN. Ma to być nie tylko zabytek, ale też działające studio goszczące artystów. Przy jego odbudowaniu z instytucją pracowały osoby związane z Polskim Radiem. Znajdzie się tam część sprzętu z oryginalnego studia, reszta zostanie dokupiona.

Kiedy koniec budowy Muzeum Sztuki Nowoczesnej?

Otwarcie nowej siedziby MSN jest planowane na drugą połowę 2024 roku, jednak pierwsze wycieczki będą mogły się tam udać prawdopodobnie już w majową noc muzeów. Premierowa wystawa ma prezentować zbiory Muzeum Sztuki Nowoczesnej, które instytucja gromadziła przez ostatnie 20 lat.

"Będziemy mogli w końcu prezentować naszą kolekcję sztuki, którą zbieramy od prawie 20 lat. Na otwarcie parter będzie dostępny, a w czterech salach galeryjnych będziemy prezentować naszą kolekcję w czterech różnych odsłonach. Chcemy pokazać, że z tej samej kolekcji możemy wybrać dzieła sztuki, by opowiedzieć różne historie" - mówi Józefina Bartyzel z Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Budowa Muzeum Sztuki Nowoczesnej jest finansowana przez Miasto Stołeczne Warszawa i ma pochłonąć ponad 500 mln złotych. W budynku będzie prezentowana sztuka z XX i XXI wieku. Powstaje on po północnej stronie placu Defilad, od strony ulicy Marszałkowskiej i będzie częścią Placu Centralnego. Nieopodal zbudowany ma zostać także gmach TR Warszawa. Goście MSN będą mogli podziwiać okolicę, dzięki umieszczonym na pierwszym i drugim poziomie City Rooms. Te pomieszczenia z dużymi, panoramicznymi oknami, wkrótce pozwolą na dokładne obejrzenie odmienionego centrum Warszawy.

Zobacz zdjęcia z wnętrza nowego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Byliśmy w środku.