Warszawski ZTM wycofuje plakat ze świnią. Ekspertka grzmi: To utrwalanie stereotypów

Skandaliczna kampania ZTM. „Porównywanie ludzi do świń jest chybione”

Nowa odsłona kampanii edukacyjnej Warszawskiego Transportu Publicznego miała w lekki sposób zwrócić uwagę na problem utrzymania czystości w pojazdach. Jeden z plakatów wywołał jednak prawdziwą burzę. Przedstawia on postać z nadwagą i głową świni, która je brudzącego fast fooda. Całość opatrzono hasłem: „Nie bądź świnią, zachowaj czystość. Warszawski Transport Publiczny to nie restauracja!”. Grafika spotkała się z natychmiastową falą krytyki ze strony środowisk zajmujących się leczeniem choroby otyłościowej.

Akcję ostro skrytykowała Elżbieta Brzozowska, wiceprezeska Fundacji Zdrowie i Edukacja Ad Meritum. W jej ocenie kampania, zamiast edukować, powiela krzywdzące stereotypy. Zwraca uwagę, że porównywanie jakiejkolwiek grupy społecznej do zwierząt, zwłaszcza w negatywnym kontekście kulturowym, jest z góry chybione.

– Zacznijmy od tego, że ja bym w ogóle nie chciała, żeby kogokolwiek porównywać do świni. W naszym języku i naszej kulturze odnoszenie ludzi do świń ma wyraźnie negatywny wydźwięk, dlatego uważam, że w ogóle nie powinno się po to sięgać – mówi ekspertka.

Jak podkreśla, przekaz ugruntowuje fałszywy obraz osób z otyłością jako niechlujnych i niepanujących nad apetytem. Tymczasem w komunikacji miejskiej jedzą wszyscy, a kampania w sposób nieuzasadniony stygmatyzuje tylko jedną grupę. Brzozowska zaznacza, że dla osób zmagających się z tą chorobą, które często odczuwają wstyd przed jedzeniem w miejscach publicznych, taki wizerunek jest wyjątkowo raniący.

ZTM odpowiada na krytykę i wycofuje plakat

W odpowiedzi na zarzuty Warszawski Transport Publiczny opublikował oświadczenie, w którym tłumaczy swoje intencje. Jak przekonuje rzecznik ZTM Tomasz Kunert, celem było sprowokowanie do refleksji, a nie obrażanie kogokolwiek. 

-  Kampania posługuje się metaforą i określeniami potocznie funkcjonującymi w języku polskim - przekazał rzecznik "Super Expressowi".

Mimo to, w obliczu tak dużej krytyki, ZTM zdecydował o „stopniowym wygaszaniu” kontrowersyjnej grafiki z przestrzeni publicznej. Rzecznik przyznał również, że kampania nie była konsultowana ze specjalistami od leczenia otyłości, ponieważ nie dotyczyła bezpośrednio zdrowia. Za to została wysoko oceniona przez jej potencjalnych odbiorców podczas badań opinii publicznej jako "zrozumiała" i posiadająca "jasny przekaz". 

Świąteczna komunikacja miejska w Warszawie 2025. Tak się prezentuje: