Nowy wiek, nowe porządki
Na początku nowego stulecia uchwalono tzw. ustawę warszawską (2002), która regulowała status prawny miasta - m.in. zniosła istniejące wcześniej gminy, stwarzając ze stolicy jeden, spójny organizm miejski na prawach powiatu miejskiego podzielony na 18 dzielnic. Osiemnasta z nich dołączyła do miasta wraz z wejściem w życie tej ustawy, czyli 27 października 2002 r. Podwarszawska miejscowość Wesoła - bo o niej mowa - stała się częścią stolicy na mocy decyzji mieszkańców wyrażonej w referendum (ponad 70% zagłosowało "za").
Od końcówki XX wieku w mieście funkcjonuje Strefa Płatnego Parkowania, która początkowo obejmowała tylko ścisłe centrum stolicy. Zmieniło się to jednak po dekadzie - od 2009 roku, sukcesywnie co kilka lat SPPN jest poszerzana, i dziś za miejsce postojowe poza Śródmieściem trzeba płacić m.in. na znacznej części Woli, Ochoty, Pragi-Północ, Pragi-Południe, Żoliborza i Mokotowa.
Przez dwadzieścia pięć lat mieszkańcy Warszawy doczekali się też trzech nowych mostów drogowych przeprowadzonych przez Wisłę: Siekierkowski (otwarcie w 2002 roku), Marii Skłodowskiej-Curie (Północny) (2012) i Mostu Anny Jagiellonki (Południowy) (2020). Ponadto otwarto też kładkę pieszo-rowerową (2024).
Dokończono także budowę I linii metra (ostatnie stacje otwarte w 2008 roku) oraz wybudowano znaczną część linii metra M2 biegnącej m.in. pod Wisłą (finisz prac przewidziany jest na 2026 rok). Do dyspozycji warszawiaków jest też od 2005 roku Szybka Kolej Miejska, a także zmodernizowane lotnisko na Okęciu, które od 2001 roku nosi imię Fryderyka Chopina.
Z kolei poruszanie się po mieście ułatwia system Warszawskiego Roweru Publicznego Veturilo, który działa od 2012 roku, a także prywatne sieci wynajmu hulajnóg i taksówek na aplikację. W krajobraz miasta - zwłaszcza po pandemii COVID-19 - wpisali się też dostawcy jedzenia przemierzający ulice Warszawy na rowerach i motorowerach w charakterystycznych kolorowych strojach.
7 szeryfów miasta
W omawianym czasie Warszawą zarządzało siedmiu prezydentów:
- Paweł Piskorski (PO)
- Wojciech Kozak (PO)
- Lech Kaczyński (PiS)
- Mirosław Kochalski (bezpartyjny; pełnił obowiązki po wyborze L. Kaczyńskiego na prezydenta)
- Kazimierz Marcinkiewicz (PiS; pełnił obowiązki do czasu nowych wyborów)
- Hanna Gronkiewicz-Waltz (PO)
- Rafał Trzaskowski (PO/KO)
Dobrze oddaje to sytuację polityczną w kraju, gdzie przez znaczną część ćwierćwiecza toczyła się bratobójcza "wojna polsko-polska" PiS-u z PO.
Z czasów prezydentury Lecha Kaczyńskiego zapamiętano m.in. otwarcie Muzeum Powstania Warszawskiego, ale też spory o Parady Równości chcące przejść ulicami Warszawy; Hanna Gronkiewicz-Waltz wsławiła się m.in. przebudową bulwarów nad Wisłą, ale też za jej rządów wybuchła w stolicy afera reprywatyzacyjna oraz rozpisano referendum nad jej odwołaniem zakończone fiaskiem zwolenników wcześniejszego odwołania prezydent; wreszcie Rafał Trzaskowski, któremu przeciwnicy polityczni wypominają pamiętną awarię oczyszczalni ścieków „Czajka”. Jednak to za jego kadencji powstał: tramwaj do Wilanowa, kładka nad Wisłą, czy Muzeum Sztuki Nowoczesnej (choć zwłaszcza ten ostatni obiekt budzi silne kontrowersje).
Te miejsca w Warszawie zachwycają do dziś
Pierwsze dwudziestopięciolecie XXI wieku zaowocowało w stolicy nowymi symbolami, które na stałe wpisały się w panoramę Warszawy. Warto wymienić takie obiekty jak palma na rondzie de Gaulle'a, czy ogrody na dachu biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.
W latach 2001-2025 Warszawa wielokrotnie udowadniała, że potrafi kreować nowoczesnej atrakcje i miejsca, które inspirowały i o których było głośno w całym kraju. Tak było m.in. z
- Muzeum Powstania Warszawskiego,
- centrum handlowym Złote Tarasy,
- Centrum Nauki Kopernik,
- Multimedialnym Parkiem Fontann nad Wisłą,
- Muzeum POLIN,
- Stadionem Narodowym,
- Parkiem Akcji Burza,
- czy Muzeum Wedla.
Wielką przemianę przeszły również niektóre starsze punkty na mapie stolicy, które wpisały się w nurt nowoczesnej rewitalizacji. W tym kontekście warto wspomnieć m.in. Halę Koszyki, Centrum Praskie Koneser, Elektrownię Powiśle, Fabrykę Norblina, czy Browary Warszawskie.
Z powodzeniem odnowiono także lewobrzeżny obszar nad Wisłą, tworząc tam Bulwary Wiślane oraz wyremontowano reprezentacyjne Krakowskie Przedmieście, które stało się deptakiem.
Stolica pnie się do góry
XXI wiek to dalszy proces powstawania w Warszawie wysokościowców. W 2004 powstał 164-metrowy InterContinental z charakterystyczną dziurą w środku, dwa lata później 192-metrowe Rondo 1, a w 2013 roku otwarto do użytku 192-metrowy budynek Złota 44 oraz pobliski 160-metrowy Cosmopolitan Twarda 2/4. W 2016 z kolei oddano do użytku 195-metrowy Q22, a w 2020 141-metrowy Mennica Towers.
Prawdziwą gwiazdą tego okresu w historii Warszawy jest jednak niewątpliwie wieżowiec Varso Tower przy ulicy Chmielnej. Jego 310 metrów pozwoliło mu nie tylko stać się najwyższym budynkiem w Warszawie i całej Polsce (w 2021 roku doszło do historycznej zmiany warty, kiedy to budynek ten wyprzedził pod względem wysokości Pałac Kultury i Nauki), ale również najwyższym budynkiem w całej Unii Europejskiej.
Od połowy lat 10. trwa w mieście jedna z największych rewolucji wizualnych: dotyczy ona rejonu ronda Daszyńskiego na Woli, gdzie wraz z otwarciem stacji metra ruszyła prawdziwa ofensywa budowlana. W ciągu minionej dekady w tej części stolicy wyrosły tak ikoniczne budowle jak 220-metrowy Warsaw Spire (2016), 202-metrowy Warsaw Unit (2021), 195-metrowy Skyliner (2021), czy najnowszy, 174-metrowy The Bridge (2025).
Rondo Daszyńskiego przejęło rolę biznesowo-korporacyjnego centrum Warszawy od tzw. mordoru na Domaniewskiej, czyli zagłębia biurowców na Służewcu, o którym zrobiło się głośno w całej Polsce za sprawą memów, które zalały Internet w połowie lat 10. Obecnie w tej części Mokotowa trwa odwrót od zabudowy biurowej, która jest stopniowo wyburzana i zastępowana przez nowe osiedla mieszkaniowe.
Tym żyło miasto w pierwszym ćwierćwieczu XXI wieku
Pierwsze 25 lat XXI wieku to także niezliczone wydarzenia społeczne, polityczne, sportowe, kulturowe i obyczajowe, którymi żyło miasto. Przypomnijmy sobie najważniejsze z nich:
- rocznice Powstania Warszawskiego (w tym te okrągłe - 2004, 2014 i 2024), czyli momenty, gdy Warszawa w godzinę "W" zatrzymywała się w biegu
- coroczne Marsze Niepodległości
- żałoba po śmierci Jana Pawła II (kwiecień 2005)
- pielgrzymka papieża Benedykta XVI (maj 2006)
- żałoba po katastrofie smoleńskiej (kwiecień 2010)
- spór o krzyż smoleński pod Pałacem Prezydenckim (lato 2010)
- brawurowe lądowanie kapitana Wrony na Okęciu (listopad 2011)
- Mistrzostwa Europy w piłce nożnej Euro 2012
- koncerty gwiazd muzyki na Stadionie Narodowym (m.in. Madonna, Coldplay, Paul McCartney, The Rolling Stones, Ed Sheeran, Metallica, Beyoncé, Taylor Swift; a także polskie gwiazdy - Dawid Podsiadło, Taco Hemingway, Sanah i Quebonafide)
- spór wokół tęczy na placu Zbawiciela i jej częste podpalenia
- afera reprywatyzacyjna, tajemnicza śmierć Jolanty Brzeskiej i działalność stowarzyszenia Miasto Jest Nasze
- protesty wymierzone w reformy sądownictwa za czasów rządów Zjednoczonej Prawicy, protesty aborcyjne w październiku 2020 i wreszcie dwa wielkie marsze ówczesnej opozycji w 2023 roku
- lockdowny i opustoszałe miasto podczas kolejnych fal pandemii COVID (2020-2022)
Były też niestety w życiu Warszawy także bulwersujące i szokujące zdarzenia, takie jak: napad na filię Kredyt Banku przy ul. Żelaznej w Warszawie w 2001 roku, strzelanina mafijna w Klifie w 2002 roku, zabójstwo policjanta Andrzeja Struja w 2010 roku, pożar centrum handlowego Marywilska 44 (2024), czy atak nożownika na kampus UW (2025).
Zobacz to, co najważniejsze z warszawskiego pierwszego ćwierćwiecza XXI wieku w naszej galerii:
