Mural Czterdziestolatka w Warszawie

i

Autor: Adam Burakowski/REPORTER / East News

Kultura

50 lat "Czterdziestolatka". Jubileusz ulubionego serialu Polaków z Warszawą w tle

2025-05-16 11:01

16 maja mija dokładnie 50 lat od premiery "Czterdziestolatka", czyli serialu, który po dziś dzień pozostaje jedną z ulubionych produkcji Polaków. Mimo, że osadzony w odległych z dzisiejszej perspektywy realiach PRL-u, serial zdecydowanie przetrwał próbę czasu. A jedną z głównych ról grała w nim... Warszawa.

"Czterdziestolatek" miał premierę 50 lat temu

Dokładnie 16 maja 1975 o godzinie 21:35 Telewizja Polska wyświetliła w Programie I pierwszy pilotażowy odcinek serialu, który szybko stał się wielkim hitem i zyskał ogromną widownię. Mowa oczywiście o "Czterdziestolatku", który opowiadał losy inżyniera Karwowskiego i jego rodziny mieszkającej w Warszawie.

Choć fabuła serialu zanurzona była w realiach gierkowskiej dekady lat 70 oraz ówczesnej, PRL-owskiej propagandy sukcesu, a dzisiejszy obraz czterdziestolatków odbiega od tytułowego bohatera to wiele z wartości prezentowanych w serialu przetrwało próbę czasu.

21-odcinkowy serial "Czterdziestolatek", emitowany w telewizji w latach 1975-1978 reżyserował Jerzy Gruza, a scenariusze pisali sam reżyser oraz Krzysztof T. Toeplitz. Produkcja zyskała taką popularność, że wyprodukowano jeszcze film fabularny "Motylem jestem, czyli romans 40-latka", a dwie dekady później, już w III PR, powstała kontynuacja pt. "Czterdziestolatek – 20 lat później".

Choć oficjalnie serial miał być zgodny z linią rządzącej partii to komediowa formuła pozwoliła twórcom przemycić wiele prawdy o patologiach tamtego systemu i realiów społecznych.

Wielką siłą serialu była też cała plejada wybitnych polskich aktorów, którzy wcielili się w główne role, a także epizodyczne kreacje, które zapadały w pamięć widzom. Warto tu wymienić odtwarzających małżeństwo Karwowskich Andrzeja Kopiczyńskiego i Annę Seniuk, a także Romana Kłosowskiego, Leonarda Pietraszaka, Janusza Kłosińskiego, Janusza Gajosa, Wojciecha Pokorę, Władysława Hańczę, Leona Niemczyka, czy Jana Kobuszewskiego.

Niezapomniana jest też kreacja Ireny Kwiatkowskiej, która wcieliła w kultową postać Kobiety Pracującej.

Wielką siłą serialu była też charakterystyczna muzyka stworzona przez Jerzego "Dudusia" Matuszkiewicza oraz tytułowa piosenka "Czterdzieści lat minęło..." wykonywana przez Andrzeja Rosiewicza.

Kultowy serial z Warszawą w tle

Jedną z głównych ról w serialu grała też Warszawa, która była nie tylko statycznym tłem dla wydarzeń serialu, ale kołem zamachowym wielu rozwiązań fabularnych. To na słynnych warszawskich budowach lat 70. pracował główny bohater, czyli inżynier Stefan Karwowski. W związku z tym w serialu pojawia się m.in. plac budowy Dworca Centralnego, a także Trasy Łazienkowskiej.

Z kolei serialowa rodzina Karwowskich mieszkała w pobliżu ścisłego centrum miasta, w bloku przy ul. Pańskiej 61, który istnieje do dziś.

Serial zapisał się w historii stolicy Polski, w związku z czym doczekał się m.in. ronda swojego imienia (tuż obok Dworca Centralnego) oraz muralu przy jednej ze stacji metra na Ursynowie. Ponadto swój mural w Warszawie nawiązujący do kultowej kreacji w serialu ma też Kobieta Pracująca, czyli Irena Kwiatkowska.

Blok serialowego "Czterdziestolatka" przy ulicy Pańskiej - zobacz jak wygląda obecnie:

Irena Kwiatkowska – legenda, którą warto pamiętać. Niezwykły mural w Warszawie