Cerkiew na Woli odzyskała blask
Jest zabytkowa i robi wrażenie. Cerkiew św. Jana Klimaka przy ul. Wolskiej 138/140 odzyskała dawny blask po trwających aż 5 lat pracach remontowych. Miejsce to jest jedną z trzech zachowanych, historycznych świątyń prawosławnych w Warszawie.
Remont świątyni rozpoczęto w 2018 roku od wykonania izolacji przeciwwilgociowych fundamentów. Rok później przystąpiono do prac ratunkowych na wieży. Były one bardzo pilne, gdyż specjalistyczne badania wykazały osłabienie konstrukcji. Jednocześnie wykonano remont drewnianej więźby kopuły i jej poszycia. Pozłocono także górujący nad świątynią krzyż.
W kolejnych latach można było przystąpić do prac na zewnątrz. Elewacja budynku była brudna a jej elementy uszkodzone. W trakcie remontu nie tylko dokonano niezbędnych napraw, ale też przywrócono oryginalną piaskowo-żółtą barwę dekoracji.
- Ze względu na skomplikowaną bryłę budynku i ograniczone środki finansowe, parafia prowadziła remont etapami przez pięć lat. Ekipy remontowo-konserwatorskie prace wykonały rzetelnie, a ich efekt jest bardzo dobry - zaznaczył konserwator zabytków.
Czytaj także: Koszmarny "remont" zabytkowej kamienicy. Kto na to pozwolił?
Koniec remontu cerkwi
Remont zakończono w 2022 r. odnowieniem cokołu wraz z krużgankiem wejściowym. Na ten etap parafia otrzymała od miasta wparcie finansowe w wysokości 166 tys. zł. Prace przy cerkwi były wspierane dotacjami z różnych źródeł, w tym miejskiego budżetu. Od 2018 r. koszt dofinansowania miasta wyniósł prawie 1,3 mln zł. Nadal trwają prace przy nagrobkach na otaczającym świątynię cmentarzu.
W dolnej cerkwi znajdują się dekoracje malarskie wykonane przez Jerzego Nowosielskiego w 1954 r. i 1979 r. wpisane wraz z ikoną Matki Bożej Ornaty z 1979 roku do rejestru zabytków. Konserwacja polichromii zaplanowana jest na 2023 rok.
Rys historyczny świątyni
Cerkiew pod wezwaniem św. Jana Klimka została wzniesiona na wolskim cmentarzu prawosławnym według projektu Władimira Pokrowskiego. Powstała w latach 1903–1905 z inicjatywy arcybiskupa warszawskiego i nadwiślańskiego Hieronima z przeznaczeniem na miejsce pochówku jego syna Iwana – a w przyszłości również samego hierarchy – jak również, jako świątynia cmentarna służąca pogrzebom i nabożeństwom w intencji zmarłych. Miesiąc po konsekracji zmarł fundator, a jego szczątki złożono w kaplicy w dolnej cerkwi. Jak napisano na stronie parafii, postanowiono, by w każdą środę (dzień śmierci arcybiskupa) odprawiać w jego w intencji św. Liturgię. Tradycja ta kontynuowana jest do dzisiaj.
Świątynia nieprzerwanie pełni funkcje liturgiczne od momentu poświęcenia, z wyjątkiem lat 1915–1919. W 1915 wszyscy kapłani prawosławni pracujący w Warszawie zostali ewakuowani, w związku z czym cerkiew została zamknięta. Opiekował się nią wtedy sługa cerkiewny Nikanor Skibin. W 1919 roku opiekę nad świątynią objął ks. Jan Kowalenko.
Cerkiew została uszkodzona w czasie II wojny światowej, a podczas rzezi Woli hitlerowcy zamordowali służących w niej kapłanów, ich rodziny oraz dzieci z prawosławnego przytułku dla sierot prowadzonego przy parafii. Po zniszczeniach wojennych cerkiew św. Jana wymagała remontu, jednak kapitalny remont głównej kopuły i elewacji przeprowadzono dopiero w 1964 roku. Dwa lata później został dobudowany chór w górnej cerkwi.
Długoletnią tradycją w parafii prawosławnej św. Jana Klimaka i parafii rzymskokatolickiej św. Wawrzyńca jest udział we wspólnej procesji w dniu 1 listopada. Podczas procesji na cmentarzu duchowni obu wyznań wznoszą modlitwy za zmarłych i święcą groby. Na szczęście ten duży kawałek historii teraz odzyskał dawny blask.
Czytaj także: Nowa odsłona historycznej kamienicy. To miejsce otoczone jest legendą
