NIK sprawdził Muzeum Historii Polski. Będzie kosztowało ponad miliard złotych

NIK przyjrzał się Muzeum Historii Polski

- Zdaniem NIK założenia programu „Budowa MHP" przygotowane w lipcu 2015 r. przez władze muzeum i ówczesnego ministra kultury były nie do osiągnięcia w przewidywanym czasie i przy planowanych kosztach. Przyjęto bowiem, że budowa placówki o powierzchni 24 tys. m² zakończy się do listopada 2019 r., a koszt inwestycji wyniesie 310 mln zł. W programie wskazano teren Cytadeli Warszawskiej jako lokalizację siedziby Muzeum Historii Polski, ale wykorzystane dane dotyczyły poprzedniej lokalizacji – placówka miała powstać nad Trasą Łazienkowską w okolicy Zamku Ujazdowskiego - przekazał NIK.

Poza tym władze muzeum nie przeprowadziły stosownych analiz, których wyniki mogły uwiarygodnić kosztorys przedsięwzięcia. Ostatecznie, w lipcu 2015 roku rząd uchwalił program, według którego muzeum miało powstać do listopada 2019 roku. Stało się tak, choć instytucja nie miała jeszcze prawa do dysponowania wskazaną nieruchomością w celach budowlanych oraz właściwego pozwolenia. Ten stan rzeczy uległ zmianie dopiero w 2017 roku.

Czytaj również: Przetarg na modernizację ul. Marszałkowskiej rozstrzygnięty. Poznaliśmy koszty

Rośnie powierzchnia i rosną koszty

- Ostatecznie pierwotnych założeń programu nie zrealizowano, ponieważ w latach 2015-2017 opracowywano nową koncepcję funkcjonalno-użytkową placówki, dostosowując dokumentację projektową opracowaną na potrzeby Muzeum Wojska Polskiego do potrzeb Muzeum Historii Polski. Wbrew ustawie o finansach publicznych, wg której programy wieloletnie ustanawia rząd, w 2016 r. nowy minister kultury wprowadził zasadnicze zmiany, w porównaniu z pierwotnymi założeniami. Rząd zaakceptował je dopiero w październiku 2017 r., godząc się na niemal dwukrotne zwiększenie powierzchni muzeum, podwyższenie kosztów inwestycji o ok. 113 proc. i przedłużenie budowy o rok. Kolejne modyfikacje zostały zaakceptowane w 2018 r. i 2021 r. Na ich podstawie powierzchnię budynku zwiększono do niemal 45 tys. m², koszt inwestycji do ponad 757 mln zł, a termin jej zakończenia przesunięto na maj 2023 r. - poinformował NIK.

Przedstawiciele instytucji zaznaczyli, że ich zdaniem ani ostatecznego terminu pełnego zakończenia inwestycji (z wystawą stałą), ani jej kosztów nie uda się utrzymać. - Dodatkowe wydatki poza programem, już poniesione, a także zaplanowane to 176 mln zł, a do tego trzeba jeszcze doliczyć roszczenia generalnego wykonawcy inwestycji oraz całkowity koszt budowy wystawy stałej - dowiadujemy się.

Po tym, jak kontrola NIK została zakończona, "rząd wystąpił do Komisji Europejskiej o zatwierdzenie 1,2 mld zł dotacji w ramach pomocy publicznej na budowę Muzeum Historii Polski – zarówno siedziby placówki, jak i wystawy stałej". Środki te zostały zatwierdzone, jednak nie ma pewności, że cały projekt będzie kosztował właśnie tyle.

Dodatkowym problemem jest fakt, iż prawie każdy etap inwestycji był dotąd realizowany z opóźnieniami. NIK wskazał również na "niewłaściwe przygotowanie i przeprowadzenie przez władze muzeum postępowania związanego z wyborem generalnego wykonawcy inwestycji" oraz "niewłaściwe przygotowanie postępowania na wybór wykonawcy wystawy stałej".

Czytaj również: Tramwaj do Wilanowa w budowie. Uwaga, kierowców czekają nowe utrudnienia

Ponad miliard złotych

Skąd jednak wzięły się tak gigantyczne koszty inwestycji? Jak podała NIK, uchwalony przez rząd w lipcu 2015 r. program „Budowy MHP” zawierał bardzo ogólny plan finansowy inwestycji. Został on określony „na podstawie kosztów realizowanych inwestycji o podobnej złożoności” oraz „kosztów rynkowych robót z dnia opracowania". 

W programie założono, że koszt budowy MHP o powierzchni 24 tys. m2 wyniesie 310 mln zł. Po tym jak minister kultury niemal podwoił powierzchnię siedziby muzeum, koszt budowy wzrósł do ponad 659 mln zł. Kolejny wzrost do ponad 757 mln zł wynikał przede wszystkim z tego, że złożone oferty na realizację inwestycji przekraczały zakładany budżet na budowę obiektu.

Trzeba też dodać, że w uchwale z 2021 r. rząd założył, że do 2023 r. w ramach środków ministerstwa kultury, poza programem będą realizowane równolegle konieczne do zakończenia inwestycji prace dodatkowe za planowaną kwotę ponad 173 mln zł.

Zobacz, jak wyglądają prace archeologiczne na rogu ul. Anielewicza i al. Jana Pawła II w Warszawie: