Z miasta

Osiedle w Warszawie ogłosiło niepodległość. W Internecie można złożyć wniosek o obywatelstwo

2025-05-23 15:26

Choć brzmi to absurdalnie, jedno ze znanych osiedli na terenie Warszawy wystosowało własną Deklaracją wolności i uznaje się od teraz za niepodległy byt. "Ogłaszamy Niepodległość Jazdowa, jako miejsca wolności: wolnej edukacji, wolnej sztuki i kultury, wolnej przyrody, wolnego ducha i wolnej sąsiedzkiej wspólnoty. Niech się stanie Wolny Jazdów!" - możemy przeczytać w oficjalnym oświadczeniu. O co chodzi?

Osiedle Jazdów wybija się na niepodległość?

Niedawno w sieci profil zrzeszający mieszkańców i miłośników stołecznego Osiedla Jazdów poinformował, że w sobotę, 17 maja ogłoszono Deklarację wolności. Możemy przeczytać w niej, że społeczność ta obwieszcza niepodległość Jazdowa, jako miejsca opartego na wolności, edukacji, sztuce, kulturze, przyrodzie i sąsiedzkiej wspólnocie. W pierwszej chwili można to odebrać jako rodzaj artystycznego performance'u, czy wręcz internetowy happening, ale sprawa wydaje się jednak bardziej poważna.

Na stronie Wolnego Jazdowa można bowiem wystąpić o obywatelstwo tego miejsca, a za opłatą 80 złotych otrzymamy nawet specjalny paszport. Na profilach ruchu propagowana jest też specjalna flaga Wolnego Jazdowa. Czy zatem Warszawa powinna się zacząć obawiać, że w jej sercu rośnie ruch separatystyczny podobny do hiszpańskiej Katalonii?

Postanowiliśmy ustalić to u źródła i wystąpiliśmy do przedstawicieli ruchu Wolny Jazdów o komentarz w tej sprawie, ale do chwili publikacji tekstu nie otrzymaliśmy odpowiedzi poprzez żaden z oficjalnych kanałów tej wspólnoty. 

Z wiadomości krążących w sieci można się jednak dowiedzieć, że cały projekt "niepodległość Jazdowa" stanowi przygotowanie do - być może trudnych - rozmów z władzami Warszawy. Chodzi o umowy najmu organizacji, które urzędują na Jazdowie. Już wkrótce ich ważność dobiega końca i nie jest pewne, czy miasto zechce je przedłużyć.

Osiedle Jazdów - co to za miejsce?

Miejsce, w którym toczy się ta cała historia to jedna z najbardziej urokliwych lokalizacji w warszawskim Śródmieściu. Wśród gęstej roślinności na tyłach Parku Ujazdowskiego kryje się osiedle Jazdów, na które składa się obecnie 26 drewnianych domków. Lokalni społecznicy chcą chronić to miejsce przed zmianami i dlatego stworzyli społeczność Otwarty Jazdów, która reklamuje się jako "największy, oddolny dom kultury i edukacji w Polsce".

Samo osiedle Jazdów powstało tuż po zakończeniu II wojny światowej na ziemiach polskich (w tym roku obchodzi więc swoje 80-lecie). Składa się z fińskich domków, które zostały postawione w ramach reparacji wojennych Finlandii na rzecz Związku Radzieckiego. W domkach zamieszkali początkowo architekci i projektanci z Biura Odbudowy Stolicy. Prowizoryczne osiedle zachowało się na mapie Warszawy, a w kolejnych latach w fińskich domkach mieszkali m.in. wybitni artyści tacy jak Maria Czubaszek, Jan Pietrzak, czy Jonasz Kofta.

Jednak z biegiem lat liczba domków kurczy się - z początkowo postawionych 96 zachowało się już tylko 26 (jeden spłonął w 2017 roku, ale jest szansa, że zostanie odbudowany). Znajdujące się w zasobie komunalnym miasta domki - mimo statusu zabytku - stanowią z pewnością "łakomy kąsek" dla wszystkich deweloperów. A to z uwagi na znakomitą lokalizację w ścisłym sercu stołecznego Śródmieścia. Ogłoszona właśnie "niepodległość" osiedla ma powstrzymać te zakusy i zachować obecny kształt tego miejsca.

Fińskie domy modułowe. Sposób na szybkie budowanie