Spis treści
- Krystyna Krahelska - kim była?
- Warszawska Syrenka - historia pomnika
- Krystyna Krahelska - losy w czasie wojny i śmierć w Powstaniu
- "Hej, chłopcy, bagnet na broń"
Krystyna Krahelska - kim była?
Trudno uwierzyć, że tak wiele zmieściło się w tym zaledwie 30-letnim życiorysie. 30-letnim, bo niestety tylko tyle dane było przeżyć Krystynie Krahelskiej. Gdy patrzymy na warszawską Syrenkę, widzimy właśnie jej twarz.
Słynna poetka i uczestniczka Powstania Warszawskiego urodziła się w rodzinnym majątku na Białorusi 24 marca 1914 roku. Pochodziła z rodziny inteligenckiej z tradycjami patriotycznymi.
Od 14. roku życia należała do harcerstwa, gdzie m.in. prowadziła gromadę zuchów. Od października 1932 studiowała na Uniwersytecie Warszawskim, m.in. etnografię.
Warszawska Syrenka - historia pomnika
W latach 1936–1937 Krahelska pozowała rzeźbiarce Ludwice Nitschowej do pomnika warszawskiej Syreny. Artystka opisywała ją jako „wysoką, świetnie zbudowaną, mocną dziewczynę o słowiańskim, a raczej polskim typie urody”. Pomnik został ukończony i ustawiony nad Wisłą na początku kwietnia 1939 roku. Przetrwał okres wojny z niewielkimi uszkodzeniami i po dziś dzień jest jednym z największych symboli Warszawy, który przyciąga tłumy turystów.
Krystyna Krahelska - losy w czasie wojny i śmierć w Powstaniu
Gdy nadeszła wojna, Krystyna Krahelska zaangażowała się w walkę obrony cywilnej, a w grudniu 1939 roku wstąpiła w szeregi konspiracyjnego Związku Walki Zbrojnej, czyli poprzedniczki Armii Krajowej. Działała jako łączniczka, kurierka i sanitariuszka. Prowadziła szkolenia, pracowała też jako pielęgniarka.
Również jako sanitariuszka służyła w powstaniu warszawskim. 1 sierpnia brała udział w akcji ataku na budynek Domu Prasy przy ul. Marszałkowskiej 3/5, gdzie wydawany był gadzinowy "Nowy Kurier Warszawski". W momencie ratowania rannego kolegi została trzykrotnie postrzelona w klatkę piersiową. W wyniku zadanych ran zmarła kolejnego dnia o poranku w szpitalu powstańczym przy ul. Polnej. Pochowana w ogrodzie pobliskiego domu, po wojnie jej ciało przeniesiono na stary cmentarz na Służewie.
"Hej, chłopcy, bagnet na broń"
Krystyna Krahelska zasłynęła również jako poetka - była autorką m.in. piosenki "Hej, chłopcy, bagnet na broń", która stała się jednym z najpopularniejszych utworów powstania warszawskiego.
Po śmierci Krahelska została m.in. odznaczona Krzyżem Walecznych i Krzyżem Armii Krajowej. Jej imię nosi m.in. stołeczna Szkoła Podstawowa nr 212 oraz rondo na warszawskim Ursynowie. Gdy będziemy kolejny raz patrzeć na warszawską Syrenkę warto wiedzieć, że jej piękno to nie tylko skutek pracy wyobraźni rzeźbiarki, ale i obraz prawdziwej osoby.
Cmentarz Powstańców Warszawy - zobacz zdjęcia:
