Cmentarne słodycze. Pańska skórka - co to jest? Mało kto zna jej prawdziwą historię

Pańska skórka to smakołyk, który znają właściwie głównie mieszkańcy Warszawy. To biało-różowy cukierek domowej roboty. Jest on przygotowywany z ubitych na sztywno białek, cukru, wody oraz soku z cytryny i malin. Ma karmelowo-migdałowy smak, który niektórym kojarzy się z owocową pastą do zębów. Słodycz rozpuszcza się w ustach i przykleja się do podniebienia. Z czasem ten tradycyjny przysmak zmieniał się, a w tym momencie na stoiskach można spróbować aż 30 jego odmian. Nie zmienia się jednak to, że im zimnej jest na dworze, tym pańska skórka jest twardsza. Z tego powodu w czasie mrozu trzeba jeść ją bardzo ostrożnie, gdy w przeciwnym razie taka przyjemność może zakończyć się wizytą u dentysty.

Historia pańskiej skórki - skąd wziął się ten warszawski przysmak?

Warszawiacy pańską skórkę kojarzą głównie z przycmentarnych straganów, które pojawiają się w czasie świąt zadusznych. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę z pochodzenia tego przysmaku. Jak się okazuje, pierwsze wzmianki o pańskiej skórce pochodzą z połowy XIX wieku. Swoją nazwę słodycz zawdzięczał swojej konsystencji, przypominającej swoją delikatnością skórę młodych kobiet. Początkowo na te cukierki mówiło się "panieńska skórka", w późniejszym czasie nazwa ta ewoluowała w tą znaną dzisiaj. Wiele osób zaskoczyć może fakt, że początkowo pańską skórkę sprzedawano w aptekach jako lekarstwo na kaszel. Taką informację można znaleźć w "Słowniku języka polskiego” Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwieckiego z 1908 roku.

Pańska skórka w rejestrze produktów tradycyjnych

Pańska skórka jest w Warszawie tak znana i lubiana, że 30 stycznia 2008 roku trafiła do rejestru produktów tradycyjnych, a w 2021 roku Muzeum Warszawskiej Pragi postanowiło zawalczyć o wpisanie tego przysmaku na listę krajowego dziedzictwa niematerialnego.

"Udało nam się dotrzeć do przepisu opublikowanego w "Kucharzu Polskim" z połowy XIX wieku, który opisywał jak zrobić coś co zwane jest "panieńską skórką", bo tak się wtedy nazywała. Wiemy, że w XIX i na początku XX wieku panieńska skórka sprzedawana była w aptekach jako... środek na kaszel! Pewnie jest z tym związane to, że przez długi czas jej elementem był korzeń ślazowy. W pewnym momencie z aptek panieńska skórka przenosi się na ulicę i jest wymieniana jako coś, czym handlują obnośni handlarze" - mówiła w 2021 roku Katarzyna Kuzko-Zwierz, kierowniczka Muzeum Warszawskiej Pragi.

Tak wygląda plac Trzech Krzyży po przebudowie