Tak miało wyglądać metro w Warszawie w latach 50. Niezwykłe wizualizacje

W planach sprzed około 70 lat zakładano powstanie trzech połączonych ze sobą linii o łącznej długości około 36 km. Na potrzebę połączenia północnej i południowej części Warszawy przyjęto wstępnie budowę ośmiu stacji, z kolei na odgałęzieniu na Pragę mówiono o dwóch. Pierwszy konkurs na projekty rozpisano dla stacji Teatralnej i Towarowej. Dzięki niemu po latach wiemy, jak mogło wyglądać warszawskie metro, gdyby udało się zrealizować zapoczątkowane wtedy prace.

Tak miało kiedyś wyglądać metro w Warszawie - archiwalne projekty

Prace związane z budową metra z lat 50. szybko legły w gruzach. Do 1957 r., kiedy całkowicie zaprzestano robót, powstał jedynie tzw. odcinek doświadczalny na Targówku. Prawdopodobną przyczyną szybkiego porzucenia przełomowej inwestycji był brak środków na jej realizację przez ówczesne władze.

Do tego czasu dla dwóch planowanych stacji, czyli Towarowej zlokalizowanej przy ul. Targowej oraz Teatralnej, która miała mieścić się na pl. Teatralnym, zorganizowano konkurs architektoniczny. Pierwsza miała odpowiadać tematyce wyzwolenia Warszawy przez Armię Czerwoną, druga miała zostać poświęcona sztuce. Zwycięzców wyłoniono w pierwszych tygodniach 1953 roku.

W przypadku stacji Teatralnej I nagrodę przyznano pracy nr 16 autorstwa arch. Jana Bogusławskiego, art. malarza Edmunda Czarneckiego, z którymi współpracowała arch. Aniela Bogusławska. Kluczowe było nawiązanie architekturą stacji do tradycjonalizmu warszawskiego. Przy stacji Towarowej nie rozstrzygnięto głównego laureata. II nagrodę ex aequo zdobyli zespół prof. ASP w Warszawie Jana Seweryna Sokołowskiego, architektów J. Staniszkisa, J. Kowalskiego i Z. Czarneckiej-Kowalskiej oraz zespół arch. Michała Ptic-Borkowskiego i art. malarza Romana Łukijanowa przy współpracy technicznej architektów: A. Anderszewskiego, A. Przybylskiego, A. Strachockiego, J. Stefaniaka, S. Pawłowskiego i Z. Kossakiewicz.

Pierwsze koncepcje pojawiły się zaraz po wojnie

Powojenna prasa tuż po wyzwoleniu Warszawy w 1945 r. informowała o wstępnych planach budowy metra. Ich autorem była ówczesna pracownia komunikacyjna Biura Odbudowy Stolicy pod kierownictwem inż. Mieczysława Krajewskiego. To właśnie w tym miejscu przygotowywano pierwsze szkice i plany.

Jednak na oficjalne działania ówczesnych władz mieszkańcy musieli jeszcze poczekać. Dopiero po koniec 1950 r., 14 grudnia rząd podjął uchwałę o projektowaniu i budowie warszawskiego metra. W tym celu zainicjowano działanie nowego obiektu, Biura Projektów Metroprojekt, którego dyrektorem został inż. Krajewski.