30 ciekawostek na 30-lecie warszawskiego metra. Tego nie wiedziałeś o stołecznej kolejce

30 ciekawostek na 30-lecie warszawskiego metra

W ramach obchodów 30-lecia warszawskiego metra (pierwsze dwa pociągi ruszyły ze stacji Wilanowska dokładnie 7 kwietnia 1995 roku) prezentujemy zbiór 30 ciekawostek dotyczących warszawskiej, podziemnej kolejki:

1. Długa historia inwestycji. Prace budowlane przy warszawskim metrze rozpoczęły się dokładnie 15 kwietnia 1983 roku, a więc na 12 lat przed oficjalnym uruchomieniem pierwszych stacji. Jednak plany stworzenia systemu metra w Warszawie sięgają dużo głębiej w historię - aż do 1925 roku, kiedy to władze miasta Warszawy podjęły uchwałę o opracowaniu projektu kolei podziemnej. Do września 1939 r. opracowano ogólne plany i profile dwóch linii metra, wszystko przerwała jednak wojna.
2. Od 100 lat ten sam plan. Również przedwojenne plany zakładały powstanie dwóch linii metra w podobnym śladzie, jak obecnie: jednej na kierunku północ – południe, która biegłaby od Placu Unii Lubelskiej na Muranów i drugiej, na osi wschód – zachód, łączącej Wolę z Pragą.
3. Cenzura wokół tematu metra. Po wojnie powstało Państwowe Przedsiębiorstwo “Metroprojekt”, które powróciło do tematu metra. Rozpoczęto nawet prace przy drążeniu tunelu przechodzącego na dużej głębokości pod dnem Wisły, jednak po 3 latach (w 1953 r.) przerwano je z przyczyn finansowych. Wówczas PRL-owska cenzura wstrzymała wszelkie publikacje na temat warszawskiego metra, które stało się tematem tabu. 
4. Podarek od Związku Radzieckiego. Według miejskiej legendy po wojnie Bolesław Bierut otrzymał od Stalina propozycję trzech prezentów: metra, osiedla mieszkaniowego lub Pałacu Kultury. Wybór padł na Pałac. Po latach jednak władze ZSRR rzeczywiście zobowiązały się przekazać 90 sztuk wagonów dla powstającego metra w Warszawie. Do Polski na przełomie 1989 i 1990 roku dotarło 10 sztuk, reszta prezentu już nie, bo Związek Radziecki przestał istnieć i Polacy byli zmuszeni zakupić kolejne wagony we własnym zakresie. Wybór jednak i tak padł na... maszyny rosyjskie.
5. 12.35. O tej godzinie, 7 kwietnia 1995 roku pociągi metra – jeden w kierunku stacji Kabaty, drugi w kierunku stacji Politechnika, ruszyły po raz pierwszy w trasę zabierając na pokładzie pasażerów.
6. Prymas poświęcił.  Podczas uroczystego otwarcia metra na stacji Wilanowska obecny był także ówczesny prymas Polski Józef Glemp, który dokonał poświęcenia wagoników metra, aby – jak powiedział – "skierować pod boską opiekę ludzkie dzieło".
7. Metro w polu.... Na początku funkcjonowania metra stacja Kabaty znajdowała się w... szczerym polu, dookoła którego dopiero rozwijało się osiedle na południowych rubieżach Wilanowa. 
8. ... i na wsi. Dziś historia zatoczyła koło, bo gdy otwarta zostanie krańcowa stacja metra na Bemowie (Karolin) to w odległości 600 metrów od niej znajdować się będą mieszkańcy 131-osobowej wsi Mory. Sprawi to, że będą oni mieli dogodniejszy dostęp do metra niż mieszkańcy wielu części Warszawy.
9. Za mniej niż złotówkę do metra. Bilet jednorazowy, z którego korzystało się podczas pierwszego miesiąca przejazdu metrem kosztował zaledwie 80 groszy. Warto pamiętać, że kilka miesięcy przed inauguracją metra przeprowadzono denominację złotego.
10. Trzy lata czekania. Dopiero po trzech latach od otwarcia pierwszej części M1, linię dociągnięto do centrum miasta, w wyniku czego ten newralgiczny rejon uzyskał dostęp do podziemnej kolejki. Oficjalnie otwarcie m.in. stacji Centrum nastąpiło w maju 1998 roku. Wcześniej jedyną, śródmiejską stacją była Politechnika.

11. Najpiękniejsza stacja. Oddana do użytku w 2005 roku stacja plac Wilsona została uznana w 2008 roku za jedną z najładniejszych na świecie, zdobywając nagrodę na konferencji "Metrorail". Z kolei w 2014 r. znalazła się w rankingu CNN jako jedna z 12 najbardziej imponujących stacji metra w Europie.

12. Koniec prac nad pierwszą linią. 25 października 2008 roku o godzinie 16:03 na stację metra Młociny wjechał pierwszy pociąg z pasażerami. Tym samym I linia metra została ukończona i otwarta.

13. W 40 minut pod stolicą. Długość pierwszej linii metra w Warszawie to 23 km, a przejazd z krańca na kraniec zajmuje 39 minut.

14. Głęboko i mniej głęboko. Perony linii metra M1 znajdują się na głębokości od 4,7 m do 14,4 m. Najgłębiej położoną stacją I linii jest Centrum. Najmniejsze zagłębienie jest natomiast na odcinku ursynowskim i bielańskim.

15. Bedą nowe stacje. Jak się okazuje, budowa metra M1 nie została w pełni ukończona. Wkrótce mogą bowiem tam powstać dwie nowe stacje - Plac Konstytucji i Muranów. Są to śródmiejskie stacje, które miały powstać na M1 od samego początku, ale w latach 90. ich budowę zarzucono z powodu problemów finansowych miasta. W efekcie dziś stacje metra znajdują się bliżej siebie na peryferiach miasta niż w ścisłym centrum, gdzie ich zapotrzebowanie jest największe.

16. Druga linia startuje. W niedzielę, 8 marca 2015 roku o godzinie 9.30, uruchomiony został dla pasażerów centralny odcinek II linii warszawskiego metra biegnącej ze wschodu na zachód. Pierwszy pociąg z pasażerami ruszył ze stacji Świętokrzyska w kierunku stacji Dworzec Wileński.

17. Peron-widmo. Stacja metra Stadion Narodowy na M2 jako jedyna posiada dwa perony. W przyszłości drugi peron będzie przeznaczony dla trzeciej linii metra prowadzącej na Gocław. Tym samym dziś w dużej mierze na "peronie widmo" stoją składy pociągów poza szczytem. Wiele firm wykorzystuje to miejsce do kręcenia reklam i innych produkcji dla telewizji.

18. Dwa głosy metra. Komunikaty na linii metra M1 czyta Ksawery Jasieński, natomiast w pociągach typu INSPIRO i Skoda Varsovia głosu użyczył lektor Maciej Gudowski, który został wybrany w plebiscycie wśród warszawiaków.

19. Podziemne bunkry. Stacje M1 od Kabat do Wierzbna mogą pełnić funkcje schronu – są bowiem wyposażone w stalowe grodzie, za pomocą których można zamknąć wszystkie wejścia i odciąć stację od świata.

20. Ciepło jak w metrze. Stacje metra nie wymagają ogrzewania zimą – ukryte pod ziemią same utrzymują odpowiednią temperaturę. Stąd częste wśród pasażerów wrażenie , że w metrze jest "gorąco" nie wynika z działania technologii, ale natury.

Czytelnicy eska.pl wybrali swoją ulubioną stację metra. Sprawdź, która zwyciężyła!

21. Śpiewająco o metrze. Warszawskie metro stało się bohaterem kultury. Piosenkę o stacji Wilanowska nagrał zespół Elektryczne Gitary, a bodaj najsłynniejszy utwór o stołecznym metrze popełnił raper Taco Hemingway, który w utworze "Następna stacja" opisuje po kolei wszystkie stacje.

22. Rosjanie wciąż na torach. Z rosyjskich pociągów serii 81, które obsługiwały 30 lat temu metro eksploatowany jest w tej chwili jeden, najstarszy skład. Oprócz niego pasażerów wozi 18 pociągów Metropolis, 35 pociągów Siemenns Inspiro i 37 pociągów Skoda Varsovia.

23. Centrum i Bielany odstają. Tylko na stacji metra Centrum oraz na czterech stacjach na Bielanach wysiada się na perony z prawej, a nie z lewej strony pociągu. 

24. Teatr na stacji... Od 2025 roku można skorzystać ze Sceny Metro, czyli pierwszej sceny teatralnej znajdującej się na stacji metra - konkretnie na M2 Bródno.

25. ...wkrótce też biblioteka. W trakcie powstawania jest też podziemna biblioteka - Metroteka na stacji Kondratowicza.

26. Tunel pod tunelem. Tunel poprowadzony w ciągu drogi ekspresowej S2 na Ursynowie został zbudowany pod... linią warszawskiego metra. W najgłębszym miejscu ma on ok. 21 metrów głębokości.

27. Prędko do celu. Wagoniki warszawskiego metra osiągają prędkość maksymalną około 90 km/h.

28. Podziemny labirynt. Od momentu powstania linii M2 stacja Świętokrzyska stanowi łącznik pomiędzy obydwoma trasami. Wielu pasażerów narzeka, że na skomplikowany system przejść pomiędzy stacjami M1 i M2, w którym łatwo jest się zgubić.

29. Ambitne plany. Według planów miasta do 2050 roku powstaną w mieście trzy nowe linie metra. Dzięki temu 17 z 18 dzielnic będzie miało dostęp do metra, a ponad połowa mieszkańców stolicy – zgodnie z ideą miasta 15-minutowego – będzie mieszkać w zasięgu dojścia piechotą do stacji metra.

30. Metro bez maszynisty? Trwają obecnie prace przedprojektowe dla linii M4, które mają dać odpowiedź na pytanie, czy czeka nas prawdziwa rewolucja i metro na tej linii będzie poruszało się autonomiczne, a więc bez udziału maszynistów. 

Zobacz na zdjęciach wybór naszych czytelników - ulubione stacje warszawskiego metra: