"Pomyśl o innych. Pomyśl o sobie" to słowa Mahmuda Darwisza, jednego z najważniejszych poetów palestyńskich XX w. Mają być, jak napisano na stronie instytucji, "zaproszeniem do współodczuwania, ale i pytaniem o naszą postawę wobec świata". "To wezwanie do odwrócenia perspektywy - spojrzenia na siebie jako kogoś, kto nie tyle gości, ile jest współodpowiedzialny, współuczestniczy i współtworzy wspólnotę, a być może również kiedyś może potrzebować wsparcia" - podkreślono.
- Choć hasło "Refugees Welcome" jest aktualne, ponieważ sytuacja osób z doświadczeniem migracji i uchodźstwa się nie zmieniła, to jednak żyjemy dziś w bardziej złożonej sytuacji - powiedziała w rozmowie z PAP kuratorka wystawy Magdalena Komornicka. Podkreśliła, że nowy tytuł pozwala spojrzeć na gest wsparcia kompleksowo i w bardziej zniuansowany sposób.
Artyści solidarni z uchodźcami w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Wystawa "Pomyśl o innych. Pomyśl o sobie. Artyści i artystki na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa" prezentuje blisko 40 dzieł zarówno polskich, jak i zagranicznych twórców, które będzie można licytować na aukcji charytatywnej. Wszystkie prace zostały ofiarowane przez artystów w geście solidarności. Wśród nich są zarówno debiutanci, jak i uznani artyści polscy i zagraniczni. - Po raz dziewiąty środowisko artystyczne tak chętnie wspiera walkę o prawa człowieka - mówiła kuratorka.
Wśród darów na tegoroczną wystawę i aukcję jest m.in. grafika Barbary Kruger, ikony amerykańskiej sztuki feministycznej, znanej w Polsce za sprawą słynnego plakatu z lat 90. z hasłem "Moje ciało to pole walki". Kruger podarowała pracę, w której stawia pytanie o to, czy w niebie znajdzie się miejsce dla zwierząt. - Jest utrzymana w charakterystycznym dla niej stylu haseł, napisów, pytań retorycznych i zawołań - powiedziała Komornicka. Na wystawie można też zobaczyć i wylicytować abstrakcyjną fotografię Wolfganga Tillmansa, jednego z najbardziej znanych współczesnych fotografów na świecie. - Choć jego twórczość znana jest powszechnie ze zdjęć dokumentalnych, portretowych i sytuacyjnych, w jego praktyce pojawia się także wątek abstrakcyjny - tłumaczyła.
Pracę ofiarowała również Marlene Dumas, jedna z najbardziej znanych współczesnych malarek na świecie. W MSN-ie można też zobaczyć portret genialnego matematyka Alana Turinga jej autorstwa. - Oryginalna akwarela powstała w 2014 r. na biennale sztuki współczesnej Manifesta 10 w Sankt Petersburgu, w ramach którego Dumas pokazywała cykl "Great Men" - zaznaczyła kuratorka. Wśród polskich dzieł na wystawie znajdują się m.in. obraz "Wczesna Gaza" Wilhelma Sasnala oraz wspólny obraz "Palestinian Passport Stamps" malarzy Gruppy Jarosława Modzelewskiego i Marka Sobczyka. Swoje prace przekazali też m.in.: Anna Grzymała, Ant Łakomsk, Julia Woronowicz, Karolina Szwed, Agata Popik oraz Jędrzej Bieńko. Choć przeważają prace malarskie oraz zrealizowane na papierze, nie zabrakło rzeźb, obiektów oraz kolaży z wykorzystaniem kilku mediów.
Specjalnie na wystawę przygotowano limitowaną edycję trzech dzieł - haft Elżbiety Jabłońskiej, fotografię Agnieszki Polskiej oraz grafikę w formie plakatu Jadwigi Sawickiej. Haft na tkaninie Jabłońskiej to ledwo widoczne hasło "W myśleniu wolni, w miłości wierni", przetłumaczone na język polski z języka niemieckiego, stosując, jak powiedziała Komornicka, recykling idei języka. Fotografia Polskiej jest kadrem z jej pracy wideo "Najszczęśliwsza myśl". Jak tłumaczyła kuratorka, to odwołanie do myśli Alberta Einsteina, który "jako najszczęśliwszą myśl wyobrażał sobie perspektywę osoby upadającej w stanie nieważkości". Grafika Sawickiej zaś przedstawia hasło "WOLNE CIAŁA!" zaczerpnięte z protestów kobiet, które artystka zrealizowała w wielkoformatowej skali na płycie placu Defilad w 2021 r. Wszystkie trzy prace można kupić w księgarni znajdującej się w muzeum. Dochód z ich sprzedaży zostanie także przekazany Fundacji Ocalenie. - To alternatywa dla osób, które chcą wesprzeć akcję, a nie dysponują kapitałem pozwalającym na zakup jednego z dzieł prezentowanych na wystawie - powiedziała Magdalena Komornicka.
Całkowity dochód z aukcji zostanie przeznaczony na pomoc osobom migranckim udzielaną przez Fundację Ocalenie, przede wszystkim na program "Refugees Welcome Polska" i Centrum Pomocy Cudzoziemcom. - Dzięki programowi pomaga się znaleźć miejsce zamieszkania uchodźcom i buduje się przestrzeń integracji i przełamywania stereotypów - uzupełniła kuratorka. Centrum natomiast oferuje bezpłatne wsparcie psychologiczne i prawne oraz pomoc w kontaktach z urzędami w Polsce uchodźcom przybywającym do Polski.
Wystawę "Pomyśl o innych. Pomyśl o sobie. Artyści i artystki na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa" można oglądać do 11 stycznia 2026 r. w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Aukcja odbędzie się 7 grudnia o godz. 16:00, równolegle w audytorium muzeum oraz online. Obsługuje ją DESA Unicum.
