Zabytki

Kamienica ze słynnym muralem to wyjątkowy zabytek. Teraz może ją przysłonić nowy budynek

2025-02-12 15:17

Budynek przy ulicy Waliców 14 w Warszawie jest jednym z wyjątkowych zabytków stolicy. Na ścianie kamienicy widocznej od strony ul. Grzybowskiej znajduje się dobrze znany mieszkańcom mural z napisem "kamień i co". Malowidło prawdopodobnie zostanie jednak zasłonięte przez nowy budynek. W naszej galerii możecie zobaczyć zdjęcia zabytkowej kamienicy.

Kamienica z niezwykłą historią

Zabytkowa kamienica przy ulicy Waliców 14 w Warszawie została oddana do użytku jeszcze przed I wojną światową. Mieszkał w niej m.in. Władysław Szlengel, poeta warszawskiego getta czy dziennikarz Menachem Kipnis. Z ówczesnej prasy można dowiedzieć się, że pod tym adresem pozostawało wielu podnajemców z różnych grup społecznych. Po utworzeniu getta w 1940 r. kamienica znalazła się w zamkniętej dzielnicy.

W Archiwum Ringelbluma zachowała się tabliczka ze spisem domowników z 1942 r. Wynika z niej, że w mieszkaniu Władysława Szlengla było wielu lokatorów - oprócz samego właściciela znalazło się tam siedem nazwisk. Kamienica mocno ucierpiała podczas Powstania Warszawskiego - był to jeden z punktów polskiej obrony. Niemieccy żołnierze wpuścili tam "goliata", czyli nosiciela ładunków wybuchowych. W wyniku jego wybuchu front kamienicy uległ zniszczeniu, co widać do dziś.

Czytaj również: Wymazany obszar w centrum Warszawy. Nie ma go na mapach. Wiemy, co się tam znajduje

Losy kamienicy przy Waliców 14. Miał tu powstać ośrodek kultury, będzie hotel?

Zniszczonego frontu budynku nigdy nie odbudowano. Kamienica służyła mieszkańcom do 2004 r., później praktycznie wszyscy zostali z niej wysiedleni. W 2009 r. na ścianie budynku od strony ul. Grzybowskiej stworzono mural z czarnym napisem "kamień i co" oraz czerwonym balonikiem. Malowidło pojawiło się w kontekście zachodzących wokół zmian w architekturze - na Woli zaczęły powstawać pierwsze biurowce i apartamentowce.

Kamienica została wpisana do rejestru zabytków w 2018 r. Od tego czasu mówiło się o jej remoncie i zaadaptowaniu na centrum kultury. "Władze dzielnicy planują zamienić obiekt w instytucję kultury, najprawdopodobniej we współpracy z Teatrem Żydowskim. W najbliższym czasie przedwojenną kamienicę czekają zatem poważne prace remontowe, ponieważ jest w stanie poważnej degradacji" - pisał portal informator-stolicy.pl jeszcze siedem lat temu. Nic się jednak nie zmieniło - jedynie dziury po oknach zostały zabite płytami OSB.

Wszystko wskazuje na to, że słynny mural może "zniknąć" z przestrzeni publicznej. Jak bowiem podaje portal Gazeta Woli, na przyległej do kamienicy działce ma powstać hotel w kształcie litery "L". Budynek może mieć nawet 16 pięter, co oznacza, że mural z napisem "kamień i co" zostanie niemal całkowicie zakryty. Byliśmy na placu budowy, jednak jak na razie niezbyt wiele się tam dzieje. Kiedy powstanie nowy hotel? Tego na razie nie wiadomo.

Czytaj również: Nowa pływalnia powstanie w Warszawie. W planach osiem torów, wieża widokowa, zjeżdżalnia

Zobacz, jak wygląda kamienica przy ul. Waliców 14 w Warszawie:

Zabudują zielony skwer w centrum Warszawy! Na jego miejscu powstanie kamienica