Osiedle Zatrasie na Żoliborzu. Wyjątkowy przykład powojennego modernizmu

Zatrasie powstało w czasach gomułkowskiego budownictwa, które wiązało się z odgórnie narzuconym okrojonym budżetem. W takich warunkach architekci mieli pełną swobodę projektowania tylko w urbanistyce i subtelnych detalach. Pomimo że Zatrasie jest bardzo podobne do Sadów Żoliborskich, nigdy nie zdobyło takiej popularności, jak osiedle zaprojektowane przez Halinę Skibniewską.

Osiedle Zatrasie. Pomysł na przytulną, praktyczną i pełną zieleni okolicę

Osiedle wyróżnia się na tle innych warszawskich blokowisk kameralnością i zieloną okolicą. W centralnej przestrzeni osiedla położone przedszkole oraz znajdująca się bliżej północnej strony osiedla szkoła z terenem sportowym, tworząc wraz z otaczającą je zielenią rodzaj „parku osiedlowego”, przez który przebiega główny wewnątrzosiedlowy ciąg pieszy. 

Wysokie, 9-kondygnacyjne budynki zawierają tylko mieszkania najmniejsze — M1 i M2; i jako jedyne nie mają powiązania z dziedzińcem przeznaczonym dla dzieci. Osiedle Zatrasie wyróżniają ogrody umiejscowione przy parterowych mieszkaniach budynków.

Historia osiedla Zatrasie

Osiedle Zatrasie powstało w latach 1962-1967. Zaprojektowane zostało przez Jacka Nowickiego. Znajduje się na Żoliborzu między ulicami: Przasnyską, Krasińskiego, Broniewskiego i Elbląską. Nazwa osiedla odnosi się do niepowstałej trasy N-S, której szlakiem biegnie dziś ulica Broniewskiego.

Jacek Nowicki zaprojektował kolorystykę osiedla w taki sposób, aby barwy podstawowe dopełniały czerń i biel. Główną arterią spinającą osiedle miała być oś północ-południe łącząca najważniejsze budynki użyteczności publicznej: od szkoły podstawowej, przez przedszkole, po bibliotekę, przychodnię i pawilony handlowe.

Osiedle Zatrasie wpisane do rejestru zabytków

W 2018 roku Osiedle Zatrasie zostało wpisane do gminnej ewidencji zabytków. W październiku 2023 roku Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków rozpoczął procedurę wpisu Zatrasia do rejestru zabytków, tym samym otaczając je ochroną prawną.