Ważny przedmiot wróci do polskich szkół? Mógłby zastąpić historię i teraźniejszość

Koniec HiT w polskich szkołach

10 kwietnia do konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, w którym zrezygnowano z nauczania przedmiotu historia i teraźniejszość. Zgodnie z nim uczniowie, którzy we wrześniu rozpoczną naukę w klasach pierwszych szkół ponadpodstawowych, nie będą się uczyć HiT.

Równocześnie minister edukacji Barbara Nowacka zapowiedziała, że w planach resortu jest wprowadzenie od 1 września 2025 r. nowego przedmiotu pod nazwą edukacja obywatelska, który zastąpi HiT. Będzie on nauczany w klasach II szkół ponadpodstawowych w wymiarze dwóch godzin tygodniowo.

Szefowa MEN mówiła wówczas, że "żaden nowy rocznik nie będzie miał [...] HiT-u, przedmiotu tak politycznego i tak ideologicznego, że aż trudno to sobie wyobrazić". Zaznaczyła jednocześnie, ci uczniowie, którzy we wrześniu będą w klasach II (obecnie są w klasach I), dokończą jeszcze naukę tego przedmiotu. Wyjaśniła, że chodzi o to, by nie zaburzać ich procesu nauki.

WOS przejściowo zamiast HiT? Tego chce ZNP

Związek Nauczycielstwa Polskiego poinformował na swojej stronie internetowej, że 15 kwietnia wystosował do resortu list dotyczący skutków rezygnacji z nauczania HiT. Zwrócił w nim uwagę, że do tej pory w klasach pierwszych HiT realizowany był w wymiarze dwóch godzin tygodniowo, a w klasach II w wymiarze jednej godziny.

"Tak więc w roku szkolnym 2024/2025 w klasach I nie będzie ani przedmiotu historia i teraźniejszość, ani przedmiotu edukacja obywatelska, co będzie miało znaczący wpływ na wymiar zatrudnienia nauczycieli" - podkreślono w cytowanym piśmie.

"Dyrektorzy szkół do 5 kwietnia 2024 r. przekazali związkom zawodowym projekty arkuszy organizacji szkoły do zaopiniowania i - co oczywiste - nie mogli w projekcie arkusza umieścić projektowanych zmian. Nie będą też ich mogli umieścić w arkuszu do momentu pojawienia się rozporządzenia w obiegu prawnym, a zgodnie z deklaracjami Pani Ministry, rozporządzenie ma być podpisane w czerwcu i wejść w życie z dniem 1 września 2024 r." - zaznaczono. Związkowcy przypomnieli, że "ruch służbowy w oświacie kończy się w dniu 31 maja i do tego terminu nauczyciel winien być poinformowany o zmniejszeniu wymiaru czasu pracy, czy też tym bardziej o wypowiedzeniu umowy".

Podkreślili, że "nauczyciele często ratowali szkoły ponadpodstawowe, podejmując się prowadzenia zajęć dydaktycznych z przedmiotu historia i teraźniejszość, a teraz podziękuje im się za pracę, proponując powrót za rok". "Czy będą chcieli wrócić?" - zapytali w liście.

Jednocześnie zaznaczyli, że uczniowie klas II szkół ponadpodstawowych "już mają największą liczbę godzin zajęć dydaktycznych tygodniowo". W opinii ZNP "dołożenie im w roku szkolnym 2025/2026 dwóch godzin edukacji obywatelskiej jeszcze zwiększy ich obciążenie".

ZNP, argumentując swoje stanowisko oraz "stojąc na straży przestrzegania przepisów prawa", zwrócił się do resortu o "rozważenie możliwości przywrócenia na jeden rok szkolny 2024/2025 w klasach I w wymiarze 1 godziny przedmiotu wiedza o społeczeństwie, do którego prowadzenia nauczyciele są przygotowani, posiadają wymagane kwalifikacje, jak również są podręczniki".

Historia kontrowersyjnego HiT-u

HiT został wprowadzony, gdy ministrem edukacji i nauki był Przemysław Czarnek. Nauczany jest w szkołach ponadpodstawowych od 1 września 2022 r.: w roku szkolnym 2022/2023 nauczany był w klasach I, w roku szkolnym 2023/2024 jest w klasie I i II. Wprowadzono go w miejsce przedmiotu wiedza o społeczeństwie, nauczanego w zakresie podstawowym, obejmującego zagadnienia z zakresu wiedzy o społeczeństwie i zagadnienia z historii najnowszej od 1945 r. do 2015 r.

Skierowany do konsultacji 10 kwietnia projekt rozporządzenia przewiduje rezygnację z nauczania przedmiotu historia i teraźniejszość, począwszy od roku szkolnego 2024/2025 w klasie I liceum ogólnokształcącego, technikum, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego dla dorosłych prowadzącego zajęcia w formie stacjonarnej i w semestrze I i II liceum ogólnokształcącego dla dorosłych prowadzącego zajęcia w formie zaocznej. W następnych latach przedmiot ten ma nie być nauczany także w kolejnych klasach i semestrach tych szkół, aż do całkowitego wygaszenia tego przedmiotu - w roku szkolnym 2025/2026 HiT nie będzie nauczany w klasie II liceum ogólnokształcącego i technikum, a w roku szkolnym 2026/2027 w klasie III technikum.

Pole Mokotowskie wiosną 2024 - zobacz zdjęcia: